EKG ile kalp atış hızı nasıl tespit edilir?
1. Anlık Hızın Belirlenmesi:
Kalp atış hızını anlık olarak hesaplamak için EKG üzerindeki iki “R” dalgası arasındaki mesafe (R-R aralığı) milimetre (mm) cinsinden ölçülür. Bu değer, EKG kağıdının hızıyla (genellikle 50 mm/s veya 25 mm/s) çarpılır. Çıkan sonuç, 60’a bölünerek dakikadaki atış sayısı bulunur. Eğer kalp ritmi düzenliyse, bu yöntem yeterince doğru sonuç verir.
2. Ortalama Hızın Belirlenmesi:
Kalp ritmi düzensiz olduğunda, anlık hız doğru bir sonuç vermeyebilir. Bu durumda, bilinen bir süre (genellikle 3, 6 veya 10 saniye) içindeki kalp atışlarının sayısı sayılır. Bu sayı, dakikadaki atış sayısını bulmak için 60 saniyeye oranlanır. Bu yöntem, ritmin düzensiz olduğu durumlarda daha güvenilirdir.
Kalp ritmi nedir ve EKG ile kalp ritminin doğru tanımlanması için neler gereklidir?
Kalp ritmi, kalbin düzenli veya düzensiz kasılmasını ifade eder. Bu kasılmalar, kalpteki elektriksel uyarılar sayesinde gerçekleşir. Normal bir kalp ritmi, belirli bir düzende tekrarlayan elektriksel impulslarla kontrol edilir. Bu düzene “sinüs ritmi” denir ve genellikle sabit bir hızda olur. Ritmin düzeni, kalbin etkin çalışmasını ve kanın vücuda yeterli şekilde pompalanmasını sağlar.
Kalp ritmini doğru bir şekilde tanımlayabilmek için EKG’de aşağıdaki soruların yanıtlanması gerekir:
1. Ritim Düzenli mi Yoksa Düzensiz mi?
• R-R aralıkları (bir R dalgasından bir sonraki R dalgasına kadar olan mesafeler) kontrol edilir.
• Eğer R-R aralıkları eşitse ritim düzenlidir.
• Eğer R-R aralıkları eşit değilse ritim düzensizdir.
• Düzensiz bir ritimde, düzensizliğin belirli bir paterni (düzeni) olup olmadığına bakılır. Örneğin, atriyal fibrilasyonda tamamen düzensiz bir patern görülürken, bazı kalp bloklarında belirli bir düzensizlik paternine rastlanabilir.
2. Her QRS Kompleksi İçin Bir P Dalgası Var mı?
• Normalde, her QRS kompleksinden önce bir P dalgası bulunur.
• Eğer QRS kompleksleri P dalgaları olmadan ortaya çıkıyorsa, bu ventriküllerden kaynaklanan bir ritim olabilir (örneğin ventriküler taşikardi).
3. Her P Dalgası İçin Bir QRS Kompleksi Var mı?
• Her P dalgasının, QRS kompleksi ile sonuçlanıp sonuçlanmadığına bakılır.
• Eğer bazı P dalgaları QRS kompleksi ile sonuçlanmıyorsa, kalpte bir iletim bloğu olabilir (örneğin, atriyoventriküler (AV) blok).
4. QRS Kompleksleri Supraventriküler mi Yoksa Ventriküler mi?
• QRS kompleksinin şekli ve süresi incelenir.
• Normalde, supraventriküler ritimlerde QRS kompleksi dar olur.
• Ventriküler kaynaklı ritimlerde QRS kompleksi daha geniştir ve şekli bozulmuş olabilir.
• Bu analiz, ritmin ventrikülden mi (ventriküler taşikardi) yoksa atriyum veya AV düğümden mi (supraventriküler taşikardi) kaynaklandığını belirlemede önemlidir.
Bu bulguların her biri bir araya getirilerek ritim hakkında bir tanı konulabilir.
• Düzenli bir ritim ve her P dalgası için bir QRS kompleksi varsa, bu genellikle sinüs ritmiyle uyumludur.
• Düzensiz bir ritim, her QRS kompleksi için bir P dalgası yoksa ve düzensizlik bir patern izlemiyorsa, bu durum atriyal fibrilasyonla uyumlu olabilir.
• Geniş QRS kompleksleri ve her QRS için bir P dalgasının olmaması, ventriküler taşikardi olasılığını düşündürür.
Bu bulguların doğru analiz edilmesi, bir ritim tanısı koymayı sağlar ve tedavi planının oluşturulmasında temel bir adımdır.
