Pulmoner Tromboembolizm Nedir?
• Trombus, kan pıhtısı anlamına gelir. Kan pıhtıları vücudun bir bölgesinde oluşabilir ve kan damarları yoluyla başka bir bölgeye taşınıp orada sıkışabilir; bu duruma embolizasyon denir.
• Akciğerlerin kan dolaşımına sıkışan bir kan pıhtısı pulmoner tromboembolizm olarak adlandırılır. Bu durum ciddi bir acil durumdur ve akciğerlerdeki kan akışını bozarak hızla ölüme neden olabilir. Akciğerlerdeki kan akışının bozulması, kalp fonksiyonlarının bozulmasına ve vücuda oksijen taşınmasının azalmasına yol açar.
Klinik Belirtiler
• Pulmoner tromboembolizmde en sık görülen belirtilerden biri, ani nefes alma güçlüğüdür.
• Diğer belirtiler:
• Hızlı nefes alma
• Öksürük (bazen kanlı balgam öksürme)
• Mavi/gri/mor renkli diş etleri (siyanoz)
• Halsizlik
• Egzersiz intoleransı
• Bayılma veya çökme
• Ani ölüm riski
Veteriner Hekim Müdahalesi Ne Zaman Gerekir?
• Nefes alma güçlüğü yaşayan bir kedi/köpek, derhal bir veteriner hekime götürülmelidir. Veteriner ekibi, kedinin/köpeğin solunumunu stabilize etmek ve tromboembolizme neden olan faktörleri belirlemek için gerekli test ve tedavileri uygulayacaktır.
Pulmoner Tromboembolizme Yatkınlık Oluşturan Faktörler
• Damar içi kateter (intravenöz kateter)
• Cerrahi işlemler
• İltihabi durumlar (örneğin, pankreatit)
• Kanserler
• Enfeksiyonlar
• Bağışıklık kaynaklı hemolitik anemi (IMHA)
• Protein kaybettiren nefropati (PLN)
Önerilen Testler
1. Arteryal Kan Gazı: Organlara oksijen taşınımının ne derece bozulduğunu değerlendirmek için minimal invaziv bir kan testi.
2. Göğüs Röntgeni (Radyografi): Nefes alma güçlüğüne neden olabilecek diğer durumları görüntülemek için kullanılan non-invaziv bir yöntem.
3. Kalp ve Akciğer Ultrasonografisi: Pulmoner tromboembolizmle uyumlu değişiklikleri tanımlamaya ve diğer hastalıkları ekarte etmeye yardımcı olan non-invaziv bir yatak başı görüntüleme testi.
4. D-dimer Testi: Kan pıhtılaşma sürecine ait spesifik bir ürünün değerlendirilmesi için rutin kan testi.
5. Bilgisayarlı Tomografi Pulmoner Anjiyografi (CTPA): Pulmoner tromboembolizmi doğrudan görüntülemek için sedasyon altında yapılan özel bir BT taraması.
Tedavi Yöntemleri
• Ek oksijen desteği.
• Trombolitik ilaçlar: Mevcut pıhtıları parçalamaya yardımcı olan ilaçlar.
• Antitrombotik ilaçlar: Pıhtının büyümesini önler ve yeni pıhtı oluşumunu azaltır.
Prognoz
• Kediler ve köpeklerde pulmoner tromboembolizm için prognoz genellikle ihtiyatlıdan kötüye doğrudur.
• Sonuçları etkileyen faktörler şunlardır:
• Tromboembolizmin altta yatan nedeni.
• Veteriner müdahalesinin zamanlaması.
• Kan pıhtısının boyutu ve konumu.
Kedinizde/köpeğinizde belirtiler fark ettiğinizde hızlı müdahale, yaşam şansını artırabilir ve altta yatan nedenlerin tedavisinde kritik rol oynar. Veteriner hekiminizle düzenli iletişim halinde olun.
