Obezite Nedir?
Obezite, kedinizin/köpeğinizin vücudunda aşırı miktarda yağ birikmesi durumudur. Bu, hayvanın sağlığını olumsuz etkileyebilir. Enerji dengesizliği sonucu ortaya çıkar; yani, uzun bir süre boyunca hayvanın aldığı kalori, harcadığı kaloriden fazlaysa obezite gelişebilir. Yapılan çalışmalara göre, evcil kedilerin %25-40’ı ve evcil köpeklerin %25-44’ü aşırı kilolu veya obezdir.
Kedim/Köpeğim Aşırı Kilolu veya Obez mi?
Kedinizin/köpeğinizin ideal kilosunun %15-20’sinden fazlasına sahip olması, onu aşırı kilolu olarak kabul ederken, bu oranın %20’yi aşması durumunda hayvan obez olarak değerlendirilir.
Kediler ve köpeklerin vücut kondüsyonunu değerlendirmek için 9 puanlık bir ölçek kullanılır:
• İdeal kilo = 5 puan
• 6-7 puan: Aşırı kilolu
• 8-9 puan: Obez
Her bir puanlık artış, kedinizin/köpeğinizin ideal kilosunun %10-15 üzerinde olduğunu gösterir.
Neden Obez Olabilir?
• Genetik faktörler (ırk, cinsiyet, kısırlaştırma durumu)
• Çevresel faktörler (düzensiz beslenme, aşırı mama ve atıştırmalık verilmesi, egzersiz eksikliği)
• Hastalıklara bağlı (Cushing hastalığı, hipotiroidizm, vs.)
Bazı durumlarda, obeziteyi taklit eden sorunlar (örneğin karında sıvı birikmesi) olabilir. Veteriner hekiminiz, obeziteyle karıştırılabilecek bu tür durumları ekarte etmek için kan testleri, röntgen veya ultrason gibi testler önerebilir.
Obezitenin Sağlık Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
Obez kediler ve köpekler, birçok sağlık sorunuyla karşı karşıya kalabilir. Bu sorunlar genellikle yavaş ve kademeli olarak gelişir. Bu nedenle, belirtiler fark edildiğinde hastalık genellikle ilerlemiş olur.
Obezitenin Neden Olduğu Sağlık Sorunları:
• Yaşam süresinin kısalması (yaklaşık 2,5 yıl daha kısa)
• Osteoartrit (eklem iltihabı ve ağrılı eklemler)
• Diyabet
• Kalp-damar hastalıkları
• Böbrek hasarı
• Kanser türleri
• Solunum sorunları
• Yaşam kalitesinde düşüş
Kedimin/Köpeğimin Kilosunu Nasıl Düzene Sokabilirim?
1. Değerlendirme ve Kilo Verme Planı
• Veteriner hekiminiz, kedinizin/köpeğinizin mevcut kilosunu ve vücut kondisyon puanını (BCS) belirleyecektir.
• Hedeflenen ideal kiloyu belirledikten sonra, kediniz/köpeğiniz için kilo verme planı oluşturulacaktır.
• Hedef, haftalık olarak kedinizin/köpeğinizin vücut ağırlığının %2’si kadar kilo kaybetmesidir.
2. Beslenme Düzeni
• Düşük kalorili bir diyet: Mevcut mamanın yerine, daha az kalori içeren, ancak gerekli tüm besinleri (vitamin, mineral, amino asit) içeren bir diyet verilir.
• Mama miktarını kontrol etme: Kedinize/köpeğinize ölçülü öğünler verin. Örneğin, ölçü kabı (250 mL) veya gram ölçüsü kullanarak doğru miktarda mama verin.
• Atıştırmalıklar ve ödüller: Atıştırmalıklar, günlük kalori alımının %10’undan fazla olmamalıdır.
• Açlık hissini kontrol etme: Düşük kalorili diyetler ile aynı hacimde mama verilerek, kedinizin/köpeğinizin tokluk hissi korunur.
3. Egzersiz Düzeni
• Köpeklerde: Yürüyüş sayısını ve süresini artırın, top veya oyuncak oyunları oynayın. Köpekler için yüzme, hidroterapi ve koşu bandı kullanımı da önerilebilir.
• Kedilerde: Kediler için tüneller, kuleler, oyun parkurları ve oyun topları gibi etkileşimli oyuncaklar tercih edilebilir.
• Egzersizle kas kütlesini koruma: Egzersiz, kas kütlesini koruyarak kilo kaybını destekler.
4. Anti-Obezite İlaçları
• Zor kilo veren kediler ve köpekler için, iştahı baskılayan veya yağ emilimini azaltan ilaçlar kullanılabilir.
Kilo Verildikten Sonra Kilonun Korunması
Kilo verildikten sonra tekrar kilo almak yaygın bir sorundur. Bu nedenle kilo kontrolü süreklilik gerektirir.
Kilo Koruma İpuçları:
• Beslenme düzenine bağlı kalın: Belirli miktarda mama verin, “serbest besleme” yapmayın.
• Beslenme rutinine sadık kalın: Ölçülü mama miktarını koruyun ve atıştırmalıkları sınırlandırın.
• Egzersize devam edin: Egzersiz süresini ve sıklığını sabit tutun.
• Düzenli kilo kontrolü: Kedinizin/köpeğinizin kilosunu düzenli olarak kontrol edin.
• Periyodik kontrol: Veteriner hekiminizle periyodik kontrol randevuları ayarlayın.
Kedilerde ve köpeklerde obezite, yalnızca aşırı kilo değil, bir sağlık riski taşır. Diyabet, kalp hastalığı, eklem sorunları ve yaşam süresinde azalma gibi birçok hastalıkla ilişkilidir. Kilo kontrolü ve obezitenin önlenmesi, kedinizin/köpeğinizin yaşam kalitesini artırır ve yaşam süresini uzatır.
Kedinizin/Köpeğinizin Sağlığı İçin Önemli Adımlar:
1. Kedinizin/köpeğinizin vücut kondisyonunu (BCS) değerlendirin.
2. Veteriner hekiminizle iletişimde kalın.
3. Beslenme düzenine, porsiyon kontrolüne ve egzersiz planına sadık kalın.
Kilo kontrolü, kedinizin/köpeğinizin yaşam kalitesini artıracak ve onunla daha uzun süre mutlu bir hayat geçirmenizi sağlayacaktır.
