Orijin: Shetland Sheepdog, kökeni İskoçya’nın Shetland Adaları’na dayanan, çoban köpeği olarak bilinen eski bir ırktır. Bu köpekler, küçük baş hayvanları güdmek ve çiftlikleri korumak amacıyla yetiştirilmiştir. Günümüzde, hem çoban köpeği hem de aile dostu ev köpeği olarak yaygın şekilde tercih edilmektedir.
Vücut Ağırlığı: Shetland Sheepdog, küçük-orta boy bir köpek ırkı olarak kabul edilir. Yetişkin dişi ve erkeklerin vücut ağırlığı genellikle 6-12 kg arasında değişir.
Görünüm: Shetland Sheepdog, zarif, çevik ve dengeli bir yapıya sahiptir. Kürkü, uzun, yoğun ve çift katmanlı bir yapıdadır. Dış kürkü düz ve sert, alt kürkü ise yumuşak ve yoğun olur. Bu kürk, Sheltie’yi soğuk hava koşullarına karşı dayanıklı kılar. Renkleri genellikle üç farklı gruba ayrılır: sable (kızıl-kahverengi), siyah ve mavi-merle. Gözleri genellikle kahverengi veya mavi olabilir. Bu ırkın, keskin bakışları ve üçgen şeklindeki dik kulakları en ayırt edici özelliklerinden biridir.
Huy ve Karakteristik Özellikleri: Shetland Sheepdog, son derece zeki, dikkatli ve itaatkar bir köpektir. Bu ırk, zekası ve eğitilebilirliği ile ünlüdür. Çoban köpeği genleri, onu çeviklik ve zeka gerektiren köpek sporlarında mükemmel bir yarışmacı yapar. Sheltie’ler, insanları memnun etmeye hevesli oldukları için eğitimleri kolaydır. Çocuklarla, evcil hayvanlarla ve diğer köpeklerle iyi geçinir. Ancak, yabancılara karşı biraz temkinli olabilir ve bu nedenle iyi bir bekçi köpeği olarak da bilinir. Sheltie’ler, düzenli zihinsel ve fiziksel uyarılmaya ihtiyaç duyar, aksi takdirde sıkılabilirler.
Kalp Hastalıkları : 1. Sol Atriyum Yırtılması (Left Atrial Rupture)
Hastalık Nedir?
Sol atriyum yırtılması, kalbin sol atriyumunda (sol kulakçık) duvar yırtılması ile karakterize bir durumdur. Genellikle, mitral kapak yetersizliği (mitral yetmezlik) olan köpeklerde görülür. Mitral kapak yetersizliği, kanın kalbe geri sızmasına neden olur ve bu, sol atriyumda aşırı basınca ve büyümeye neden olabilir. Zamanla, atriyumun duvarı zayıflar ve yırtılabilir, bu da ciddi kanama ve kalp tamponadı (kalp etrafında sıvı birikmesi) ile sonuçlanabilir.
Shetland Sheepdog’da Bu Hastalık
Bir ABD referans çalışmasına göre, Shetland Sheepdog, sol atriyum yırtılmasına yatkınlığı olan en yaygın ırk olarak tanımlanmıştır. Vaka yükünün %21.4’ünü Shetland Sheepdog ırkı oluşturmuştur.
Belirtiler
• Hızlı nefes alma veya nefes darlığı
• İştah kaybı ve halsizlik
• Karında şişlik (perikardiyal efüzyon nedeniyle)
• Çabuk yorulma ve egzersiz isteksizliği
• Bayılma veya ani çöküş
Tanı ve Tedavi
• Tanı: Veteriner hekimler, sol atriyum yırtılmasını teşhis etmek için ekokardiyografi (kalp ultrasonu) ve röntgen kullanır. Bu testler, kalp çevresinde anormal sıvı birikimini ve kalp duvarındaki anormallikleri tespit etmeye yardımcı olur.
• Tedavi: Yırtılma durumunda, genellikle acil tıbbi müdahale gereklidir. Perikardiyal efüzyonun neden olduğu sıvının boşaltılması için perikardiyosentez (kalp çevresindeki sıvının boşaltılması) gerekebilir. Yırtılma ciddi olduğunda, cerrahi müdahale gerekli olabilir ancak açık kalp cerrahisi gerçekleştirilebilecek ekibe ve ekipmana sahip olmak gereklidir.
2. Patent Duktus Arteriyozus (PDA)
Hastalık Nedir?
Patent Duktus Arteriyozus (PDA), doğumdan sonra kapanması gereken duktus arteriyozus adlı damarın açık kalması durumudur. Bu açık damar, oksijen açısından zengin kanın akciğer arterine geri dönmesine neden olur. Sonuç olarak, kalp ve akciğerler gereğinden fazla çalışır, bu da kalp yetmezliğine yol açabilir.
Shetland Sheepdog’da Bu Hastalık
Araştırmalar, Shetland Sheepdog ırkının PDA’ya yatkın olduğunu göstermektedir. Bir ABD referans çalışmasına göre, Shetland Sheepdog, PDA vakalarının %13.5’ini oluşturmuştur. Bu çalışma, Sheltie’lerin en sık etkilenen ırk olduğunu ortaya koymuştur.
Belirtiler
• Egzersiz intoleransı (çabuk yorulma)
• Nefes darlığı (özellikle egzersiz sırasında)
• Kalp üfürümü (veteriner hekimin stetoskopla duyabileceği anormal kalp sesi)
• Zayıf büyüme (yavru köpeklerde)
• Öksürük (özellikle geceleri)
Tanı ve Tedavi
• Tanı: Veteriner hekim, PDA’dan şüphelenirse, genellikle ekokardiyografi (kalp ultrasonu) ve röntgen kullanır. Kalp çevresindeki damarlar ve kalbin anormal yapıları incelenir.
• Tedavi: PDA’nın tedavisi, genellikle cerrahi bir müdahale ile damar açıklığının kapatılması şeklinde gerçekleştirilir. Ameliyat sonrası yaşam kalitesi önemli ölçüde iyileşir. Cerrahi girişim, erken yaşlarda gerçekleştirildiğinde daha başarılı sonuç verir.
Hasta Sahiplerine Öneriler
• Erken Kontrol: Yavru Shetland Sheepdog’lar, doğuştan kalp kusurlarına karşı veteriner kontrollerine götürülmelidir. Özellikle PDA ve sol atriyum yırtılması gibi rahatsızlıklar, erken teşhis ile kolayca tedavi edilebilir.
• Belirtileri Dikkatle Takip Edin: Köpeğinizde nefes darlığı, halsizlik, çabuk yorulma, karın şişliği veya bayılma gibi belirtiler fark ederseniz, hemen veteriner hekiminize başvurun.
• Düzenli Veteriner Kontrolleri: Bu ırkın kalp sağlığını korumak için düzenli kardiyolojik kontroller yapılması gereklidir. Veteriner hekiminiz, köpeğinizin kalp sağlığını izlemek için ekokardiyografi önerebilir.
Shetland Sheepdog, zekası, sevecenliği ve çoban köpeği olarak üstün yetenekleriyle mükemmel bir aile dostudur. Ancak, doğumsal kalp kusurlarına karşı yatkın olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle, köpeğinizin sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürmesi için erken teşhis ve düzenli veteriner kontrolleri önemlidir.
