Evde kalp sağlığı takibi neden önemlidir?
Evde kalp sağlığı takibi, özellikle kalp hastalığı olan kedilerin ve köpeklerin sağlık durumlarını yakından gözlemlemek ve erken müdahale için gerekli bilgileri veteriner hekimle paylaşmak anlamına gelir.
Kediler ve köpekler, ne yazık ki rahatsızlıklarını bizlere doğrudan ifade edemezler. Ancak, onların solunum sayısı, soluk alıp verme şekli (rahat mı yoksa zorlanıyor mu?), kalp atım sayısı veya nabız kontrolü gibi fiziksel belirtilerini izleyerek önemli ipuçları elde edilebilir.
Bunun yanı sıra, iştah (yediği mama miktarı), göz içi, diş eti ve dil rengindeki değişiklikler, günlük aktiviteleri, öksürük sıklığı, egzersiz veya oyun sırasında ve sonrasında enerjileri, uyku düzenleri, dışkı ve idrar durumları gibi unsurlar da hasta sahipleri tarafından dikkatlice takip edilmelidir.
Özetle;
• Kedinizin/köpeğinizin sağlığını izlemek, doğru teşhis ve tedavi sürecini destekleyen çok önemli bir adımdır.
• Doğru tedavi protokolü kadar, doğru uygulamalar ve sıkı takip de tedavinin başarısını artırır.
• Veteriner hekiminizle işbirliği yaparak, kedinizin/köpeğinizin daha sağlıklı bir yaşam sürmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Solunum sayısını takip etmek neden önemlidir?
Solunum sayısı, kedinizin/köpeğinizin sağlık durumunu anlamada en pratik ve en önemli göstergelerden biridir. Solunum hızındaki artış, genellikle pulmoner ödem, plevral efüzyon veya kalp silüetinin büyümesi gibi kardiyolojik koşulların değişimiyle ilişkilidir. Bu durumlarda, akciğer kapasitesinin azalması nedeniyle solunum sayısında belirgin bir artış gözlenebilir.
Sadece solunum sayısının referans aralığında olması değil, aynı zamanda bu sayının zaman içindeki seyri de önemli bilgiler sağlar. Özellikle verilen idrar söktürücü ilaçların etkisini değerlendirmek ve doz ayarlamalarını yapmak için solunum sayısının düzenli takibi gereklidir. Ayrıca, solunum hızındaki artış, muayene kontrol aralıklarının belirlenmesinde de hayati bir rol oynar.
Eğer kedinizin/köpeğinizin solunum sayısında artış gözlemliyorsanız, vakit kaybetmeden veteriner hekiminize başvurmanız önemlidir. Bu durumda, kedinizin/köpeğinizin hem fiziki muayenesi yapılmalı hem de göğüs röntgenleri çekilerek akciğerlerin durumu detaylı bir şekilde değerlendirilmelidir. Solunum sayısının düzenli takibi, kedinizin/köpeğinizin kardiyolojik sağlığını korumada kritik bir rol üstlenir.
Solunum hızı nasıl ölçülür?
• Kedinizin/köpeğinizin nefes alıp verişlerini sayarak solunum hızını ölçebilirsiniz.
• Nasıl yapılır?
• Kedinizin/köpeğinizin 15 saniyede kaç kez nefes aldığını sayın. (Bir nefes, giriş ve çıkışın toplamıdır.)
• Bu sayıyı 4 ile çarparak dakikalık solunum hızını elde edin.
• Önemli not:
• Solunum hızını, kediniz/köpeğiniz uyurken veya tamamen dinlenme halindeyken alın.
• Egzersiz, heyecan, koku alma veya mırlama gibi faktörlerin solunum hızını etkileyebileceğini unutmayın.
• Kedinize/köpeğinize dokunmadan, sadece bakarak bu ölçümü yapmanız en sağlıklı sonucu verecektir.
Solunum Sayısı:
• Dakikada 30 nefesin altı, kedi ve köpekler için normal kabul edilir.
Kalp atış hızı nasıl ölçülür?
• Kalp atış hızını ölçmek için elinizi kedinizin/köpeğinizin göğsünün sol tarafına, dirseğinin hemen altına yerleştirin.
• Nasıl yapılır?
• 15 saniyede kalbin kaç kez attığını hissedin ve sayın.
• Bu sayıyı 4 ile çarparak dakikalık kalp atış hızını bulun.
Kalp Atım Sayısı:
• Köpek: Dakikada 60-160 arası normal kabul edilir.
• Kedi: Dakikada 120-180 arası (erişkinlerde maks. 200, yavrularda maks. 220) normal kabul edilir.
Ölçüm verileri nasıl kayıt altına alınır?
• Evde bir çizelge hazırlayın ve ölçümlerinizi günlük olarak kaydedin.
• Ölçüm çizelgesinde bulunması gereken sütunlar:
• Tarih
• Zaman
• Solunum Sayısı
• Kalp Atım Sayısı
• Yorumlar/Diğer Notlar
• Ölçüm yaparken dikkat edilmesi gerekenler:
• Her gün mümkün olduğunca aynı saatlerde ve benzer koşullarda ölçüm yapmaya çalışın.
• Bu şekilde daha az değişkenlik gösteren, güvenilir veriler elde edebilirsiniz.
Hangi durumlarda veteriner hekime danışmalısınız?
Kedinizin/köpeğinizin sağlık durumunu değerlendirirken, belirli referans aralıklarının dışında bir ölçüm tespit ederseniz veya genel durumunda anormal bir değişiklik fark ederseniz, vakit kaybetmeden veteriner hekiminizle iletişime geçmeniz önemlidir. İşte bu durumlara ilişkin detaylı bilgiler:
1. Solunum Sayısındaki Değişiklikler
Kedinizin/köpeğinizin solunum sayısı, normal aralıkların dışında olduğunda veya beklenmedik bir artış gösterdiğinde ciddi bir sorun olabilir.
• Normal Solunum Sayısı:
• Köpek: Dinlenme veya uyku halinde dakikada 30 nefesin altında normal kabul edilir.
• Kedi: Dinlenme veya uyku halinde dakikada 30 nefesin altında normal kabul edilir.
• Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar:
• Dinlenme sırasında veya uyurken solunum sayısının 30’un üzerinde olması.
• Solunum hızındaki ani veya sürekli artışlar.
• Soluk alıp verme sırasında zorlanma, hırıltı veya anormal solunum şekilleri.
Bu durumlar, pulmoner ödem, plevral efüzyon veya kalp büyümesi gibi kardiyolojik problemlerin habercisi olabilir. Solunum sayısındaki bu değişiklikler, akciğer kapasitesinin azalmasından kaynaklanabilir ve acil bir muayene gerektirir.
2. Kalp Atım Sayısındaki Değişiklikler
Kalp atım sayısı, kedinizin/köpeğinizin genel sağlık durumu hakkında önemli ipuçları verir.
• Normal Kalp Atım Sayısı:
• Köpek: Dakikada 60-160 arası normal kabul edilir.
• Kedi: Dakikada 120-180 arası, ancak maksimum 220’ye kadar normal kabul edilir.
• Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar:
• Kalp atım hızının yukarıdaki referans aralıklarının dışında olması.
• Kalp atımında düzensizlik veya çok hızlı/çok yavaş atışlar.
Bu değişiklikler, ritim bozuklukları (aritmiler), kalp yetersizliği veya diğer ciddi kardiyolojik rahatsızlıkların belirtileri olabilir.
3. Mukoza Rengindeki Anormal Değişiklikler
Kedinizin/köpeğinizin diş eti, dil ve göz içi mukozasının rengi, dolaşım sistemi sağlığına dair önemli bilgiler verir.
• Normal Renk:
• Diş eti ve dil: Soluk pembe veya sağlıklı bir pembe renkte olmalıdır.
• Anormal Renkler:
• Mavi/siyanotik: Oksijen yetersizliği (pulmoner ödem veya kalp hastalığı).
• Soluk/beyaz: Kansızlık, düşük kardiyak debi veya dolaşım problemleri.
• Sarı/ikterik: Karaciğer hastalığı veya kan yıkımı.
Mukozal renklerdeki bu değişiklikler, acil veteriner müdahalesi gerektiren ciddi durumların habercisi olabilir.
4. Diğer Anormal Gözlemler
• Nefes Darlığı (Dispne): Soluk alıp vermede zorluk veya nefes nefese kalma.
• Öksürük:
• Özellikle kuru, tekrarlayan veya ıslak karakterdeki öksürük.
• Egzersiz veya uyku sırasında öksürük artışı.
• Halsizlik ve Çabuk Yorulma: Günlük aktivitelere karşı isteksizlik veya egzersiz sırasında çabuk yorulma.
• Kollaps (Bayılma): Ani çökme veya kısa süreli bilinç kaybı.
Referans değerlerin dışında bir ölçüm varsa ne yapmalısınız?
Eğer kedinizin/köpeğinizin solunum sayısı, kalp atım sayısı veya genel sağlık durumu referans aralıklarının dışında ise, aşağıdaki adımları izleyin:
1. Veteriner hekiminizle hemen iletişime geçin.
2. Kedinizin/köpeğinizin durumunu daha iyi anlamak için mevcut bulguları ve gözlemlerinizi hekiminize detaylı şekilde iletin.
3. Toraks radyografisi veya ekokardiyografi gibi ileri tanı yöntemlerini zaman kaybetmeden yaptırarak durumun ciddiyetini değerlendirin.
Kedinize/köpeğinize ait tahlil ve tedavi verilerini nasıl saklamalısınız?
• Kedinize/köpeğinize yapılan tahlil, tetkik ve tedaviye dair tüm bilgileri mutlaka saklayın.
• Mümkünse dijital formatta saklayın!
• Günümüz teknolojisine uygun olarak verilerinizi bulut hesaplarında saklamanız, her koşulda kolay erişim sağlar.
• Eski verilere hızlı bir şekilde ulaşmak, hastalığın başlangıcı, ilerleme hızı ve tedaviye yanıtlar konusunda hem size hem de veteriner hekiminize yol gösterecektir.
