Patent duktus arteriozus (PDA) nedir?
Duktus arteriozus, pulmoner arteri (kalbin sağ ventrikülünden akciğerlere kan taşıyan damar) ile aortu (kalbin sol ventrikülünden vücuda kan taşıyan damar) bağlayan bir kan damarıdır. Doğum öncesinde, fetüste bu damar, akciğerlerin çalışmadığı dönemde kanın akciğerleri atlayarak dolaşımını sağlar. Normal şartlarda, doğumdan sonra bu damar kapanır ve normal kan dolaşımı başlar. Ancak bazı durumlarda, bu damar kapanmaz. Eğer bir köpek ya da kedi yavrusunda duktus arteriozus doğumdan sonra kapanmazsa, buna patent duktus arteriozus (PDA) adı verilir.
Patent duktus arteriozuslu (PDA) bir kedi veya köpeğin vücudunda neler değişir?
Patent duktus arteriozus (PDA), kalbe ekstra iş yükü bindirir. Bu durum, aorttaki kanın bir kısmının vücuda normal şekilde akması yerine pulmoner artere yönlendirilmesine neden olur. Aortta ve vücudun geri kalanında normal dolaşımın sağlanamaması, kalbin sol tarafının normalden daha fazla kan pompalaması gerektiği anlamına gelir.
Bu ekstra iş yükü, zamanla sol kalpteki odacıkların boyutunun büyümesine ve artmış iş yükü nedeniyle sol kalbin işlevini kaybetmesine yol açabilir. Patent duktus arteriozus (PDA), uzun vadede kalbin ve dolaşım sisteminin işlevini bozarak, akciğerlerde sıvı birikimine (akciğer ödemi veya sol kalp yetmezliği) neden olabilir. Bu durum, hastalığın ilerlemesiyle ciddi klinik belirtilere yol açar.
Patent duktus arteriozusun (PDA) belirtileri nelerdir?
Patent duktus arteriozus (PDA), köpeklerde en yaygın görülen doğumsal kalp kusurlarından biridir ve bazen başka kalp kusurlarıyla birlikte ortaya çıkabilir. Kedilerde Patent duktus arteriozus (PDA) daha nadir görülür.
Belirtiler şunları içerebilir:
• Solunum zorluğu veya hızlanması: Akciğer ödeminin gelişmesi nedeniyle oluşur. Normalde, uyku sırasında solunum hızı dakikada 30 nefesten azdır.
• Kalp atış hızında veya ritminde değişiklik.
• Uyuşukluk veya halsizlik.
• İştah azalması.
Ancak en sık görülen durum, herhangi bir belirgin semptom olmamasıdır. Patent duktus arteriozus (PDA), genellikle bir köpek veya kedi yavrusunun rutin veteriner hekimin muayenesi sırasında kalpte bir üfürüm tespit edilmesiyle fark edilir.
Patent duktus arteriozus (PDA) tanısı nasıl konulur?
Patent duktus arteriozuslu (PDA) hastalarda veteriner hekimler tarafından steteskopla duyulabilen karakteristik bir kalp üfürümü bulunur. Bu üfürüm genellikle “çamaşır makinesi sesi” olarak tanımlanır ve genellikle “sürekli” üfürüm olarak adlandırılır. Çoğunlukla göğsün sol tarafında bir titreşim hissedilebilir. Ancak bu bulgular patent duktus arteriozusa (PDA) özgü değildir, çünkü diğer kalp rahatsızlıkları da benzer belirtilere neden olabilir. Bu nedenle patent duktus arteriozus (PDA) tanısı, kesinlikle tanısal testlerle doğrulanmalıdır.
Patent duktus arteriozusun (PDA) doğrulanmasında en iyi yöntem ekokardiyogram (kalp ultrasonu) yapılmasıdır. Bu test, şunların detaylı bir şekilde değerlendirilmesini sağlar:
• Kalp odacıklarının boyutları,
• Kalp duvarlarının kalınlığı,
• Patent duktus arteriozusun (PDA) boyutu,
• Kan akışının yönü ve hızı.
Veteriner hekiminiz bu testin gerekliliğini sizinle görüşebilir ve gerektiğinde, ekokardiyografi gibi özel teşhis ekipmanlarına sahip bir uzmana yönlendirebilir. Ayrıca, patent duktus arteriozus (PDA) tanısında yardımcı olabilecek diğer yöntemler şunlardır:
• Göğüs Röntgeni: Akciğerlerin durumu ve kalp büyümesinin değerlendirilmesi için faydalıdır.
• Elektrokardiyogram (EKG): Kalbin elektriksel aktivitesini değerlendirmek için kullanılır.
Bu testlerin kombinasyonu, kedinizin/köpeğinizin kalp fonksiyonlarının en kapsamlı şekilde değerlendirilmesini sağlar.
Patent duktus arteriozus (PDA) nasıl tedavi edilir?
Patent duktus arteriozuslu (PDA) hayvanlar, belirgin semptomlar gösterip göstermediklerine bakılmaksızın tedavi edilmelidir, çünkü tedavi edilmediği takdirde patent duktus arteriozuslu (PDA) köpeklerin üçte ikisi 12 aylıktan önce konjestif kalp yetmezliğinden hayatını kaybetmektedir. Patent duktus arteriozus (PDA), ilaçla değil, yalnızca cerrahi müdahale ile tedavi edilebilir.
Geleneksel Tedavi Yöntemi:
• Cerrahi Ligasyon: Hayvan genel anestezi altındayken göğüs açılır ve patent duktus arteriozus (PDA), dikiş yardımıyla bağlanarak kapatılır.
• Bu işlem, deneyimli bir cerrah tarafından gerçekleştirilir ve başarılı sonuçlar verir.
Minimal İnvaziv Yöntem:
• Daha az invazif bir yöntem olan kateter yerleştirme, artık yaygın olarak kullanılmaktadır.
• Köpek Duktal Tıkayıcı adı verilen küçük bir cihaz, femoral arterde yapılan küçük bir kesiden kateter yardımıyla patent duktus arteriozus (PDA) kanalına yerleştirilir.
• Bu işlem, röntgen rehberliğinde gerçekleştirilir ve göğüs cerrahisine gerek duyulmaması gibi önemli bir avantaja sahiptir.
Veteriner hekiminiz, patent duktus arteriozusun (PDA) tedavi seçenekleri hakkında sizinle detaylı bir şekilde konuşabilir ve gerekirse bu işlemler için ek uzmanlık ve ekipman bulunan bir merkeze yönlendirme yapabilir.
Patent duktus arteriozuslu (PDA) köpeğimi veya kedimi çiftleştirebilir miyim?
Patent duktus arteriozusun (PDA) genetik olarak nesilden nesile aktarılabilen bir sorun olduğu bilindiğinden, bu hastalığın genetik yayılımını önlemek önemlidir. Bu nedenle, veteriner hekimler patent duktus arteriozus (PDA) teşhisi konulan hayvanların erken yaşta kısırlaştırılmasını tavsiye eder. Böylece, kusurlu genlerin sonraki nesillere aktarılması engellenmiş olur.
