Ek bir kalp sesi daha duyduğunuz, gallop (dörtnala) ritmi nedir?
Gallop ritim, birinci (S1) ve ikinci (S2) kalp seslerine ek olarak üçüncü (S3) veya dördüncü (S4) kalp sesinin de duyulması durumudur. Bu durumda, kalp sesleri normal “lub-dub” ritmine ek olarak, bir ek sesle “lub-dub-ta” veya “ta-lub-dub” şeklinde duyulur. Bu durum, genellikle patolojik bir bulgu olarak kabul edilir ve ventrikül dolumundaki anormalliklere işaret eder.
Kalp sesleri, genellikle düzenli aralıklarla ve aynı yoğunlukta duyulmalıdır. Sağlıklı bir hayvanda, S1 ve S2 sesleri net ve dengeli bir şekilde duyulur. Kalp seslerinin yoğunluğu her atışta aynı olmalıdır. Ancak, bazı durumlarda sesin şiddetinde değişiklikler meydana gelebilir.
Kalp Seslerinin Zayıflamasının Nedenleri
Eğer kalp sesleri zayıf (boğuk) duyuluyorsa, bu genellikle aşağıdaki nedenlerle ilişkilidir:
• Obezite: Göğüs bölgesinde artan yağ dokusu, kalp seslerinin duyulmasını zorlaştırır.
• Göğüs boşluğunda sıvı birikmesi (Perikardiyal efüzyon veya Plevral efüzyon): Kalp zarında (perikard) veya göğüs boşluğunda sıvı birikmesi, sesin dışarı iletimini engeller.
• İntratorasik kitleler: Göğüs boşluğunda tümörler veya kitlelerin varlığı, kalp seslerinin şiddetini azaltabilir.
Kalp Seslerinin Şiddetindeki Değişikliklerin Nedenleri
Eğer kalp seslerinin yoğunluğu her atışta değişiklik gösteriyorsa, bu durum genellikle bir aritminin varlığına işaret eder. Aritmilerde, kalp atışları düzensiz olduğu için seslerin şiddeti de bir atıştan diğerine farklılık gösterebilir. Örneğin:
• Atriyal fibrilasyon (AF): Düzensiz ve hızlı ventrikül kasılmaları nedeniyle, bir kalp atışında ses güçlü, bir sonrakinde zayıf olabilir.
• Prematüre ventriküler kompleksler (PVC): Normal kasılmalara ek olarak ventrikülden erken bir atım geldiğinde, bu erken atım sırasında duyulan ses genellikle zayıftır.
Sonuç olarak, gallop ritim, genellikle kardiyomiyopati ve kalp yetmezliği gibi hastalıkların bir göstergesidir. Kalp seslerinin yoğunluğundaki değişiklikler, genellikle aritmi belirtisidir. Kalp seslerinin zayıflaması ise obezite, perikardiyal efüzyon, plevral efüzyon veya göğüs içi kitlelerle ilişkilidir. Bu tür durumlarda, oskültasyon bulgularına dayanarak ekokardiyografi ve EKG gibi ileri tanısal testlerin yapılması gereklidir.
Sistolik kalp üfürümlerinin nedenleri nelerdir?
Sistolik kalp üfürümleri, kalbin kasılma (sistol) fazı sırasında duyulan anormal seslerdir. Bu üfürümler, genellikle birinci (S1) ve ikinci (S2) kalp sesleri arasında ortaya çıkar ve ikinci kalp sesi (S2) ile sonlanır. Bu üfürümler, kan akışının türbülanslı hale gelmesi nedeniyle duyulur ve bu türbülansın kaynağına göre farklı nedenlerle ilişkilendirilebilir.
Sistolik Kalp Üfürümlerinin Ana Nedenleri
1. AV Kapakların Yetersizliği (Mitral ve Triküspid Kapak Yetmezliği)
• Mekanizma: Mitral ve triküspid kapaklar, ventriküllerin kasılması sırasında kapanarak kanın atriyumlara geri kaçmasını önler. Ancak, bu kapakların tam olarak kapanamaması durumunda, kanın ventrikülden atriyuma geri kaçışı (regürjitasyon) meydana gelir. Bu türbülanslı geri akış, sistolik üfürüm olarak duyulur.
• Üfürümün Duyulduğu Bölge:
• Mitral yetmezlikte: Sol tarafta, kalbin apeks bölgesinde (kalbin uç kısmı) duyulur.
• Triküspid yetmezlikte: Sağ tarafta sternumun yakınında daha net duyulur.
• Klinik Önem:
• Mitral kapak yetmezliği (örneğin, miksomatöz mitral kapak hastalığı) köpeklerde en sık rastlanan edinsel kalp hastalıklarından biridir.
• Triküspid yetmezliği, genellikle sağ kalp yetmezliği ile ilişkilidir ve juguler ven dolgunluğu ve asit (karın boşluğunda sıvı birikmesi) gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
2. Aort ve Pulmoner Kapakların Stenozu (Darlığı)
• Mekanizma: Aort ve pulmoner kapaklar, ventriküllerin kasılması sırasında açılır ve kanın ventriküllerden aort ve pulmoner artere geçmesini sağlar. Eğer bu kapaklarda darlık (stenoz) varsa, ventrikülden arterlere geçiş zorlaşır ve kan türbülanslı bir şekilde akar. Bu türbülans, sistolik üfürüm olarak duyulur.
• Üfürümün Duyulduğu Bölge:
• Aort stenozunda: Sol tarafta, bazal bölge (kalbin üst kısmı) üzerinde duyulur.
• Pulmoner stenozda: Sol tarafta, kalbin bazal bölgesinde, ancak sternuma daha yakın bir bölgede duyulur.
• Klinik Önem:
• Aort stenozu, büyük ırk köpeklerde (örneğin, Boxer, Golden Retriever) daha yaygın görülür.
• Pulmoner stenoz, doğumsal bir anomalidir ve genellikle genetik yatkınlığı olan ırklarda (örneğin, Beagle, Bulldog) görülür.
• Her iki stenoz türü de ventrikülün daha fazla basınç oluşturmasına neden olur, bu da ventrikül duvarının hipertrofisine (kalınlaşmasına) yol açar.
3. Doğumsal Kalp Hastalıkları
Bazı doğumsal (kongenital) kalp hastalıkları, kan akışını etkileyerek türbülanslı akışa neden olur ve bu nedenle sistolik üfürümler duyulur. En yaygın doğumsal nedenler şunlardır:
• Ventriküler Septal Defekt (VSD)
• Mekanizma: VSD, sağ ve sol ventrikül arasındaki septumda (duvarda) bir delik bulunması durumudur. Kan, yüksek basınçlı sol ventrikülden düşük basınçlı sağ ventriküle doğru geçer. Bu türbülanslı akış, sistolik üfürüm olarak duyulur.
• Üfürümün Duyulduğu Bölge: Sternumun sağ tarafında net şekilde duyulur.
• Klinik Önem: VSD, doğumsal bir defekttir ve septumun deliğin büyüklüğüne bağlı olarak kalp yetmezliğine neden olabilir. Küçük delikler genellikle daha güçlü bir üfürüme neden olurken, büyük delikler sessiz olabilir.
• Fallot Tetralojisi
• Mekanizma: Fallot Tetralojisi, dört farklı anomaliden oluşan karmaşık bir doğumsal kalp hastalığıdır:
1. Pulmoner stenoz (pulmoner arter darlığı)
2. Sağ ventrikül hipertrofisi
3. Ventriküler septal defekt (VSD)
4. Aort dekstrapozisyonu (aortun bir kısmı sağ ventrikülden çıkmaktadır)
• Üfürümün Duyulduğu Bölge: Genellikle sternumun sol tarafında duyulur.
• Klinik Önem: Fallot Tetralojisi, genellikle mavi dil (siyanoz) ve egzersiz intoleransı ile ilişkilidir. Bu hastalık, cerrahi düzeltme gerektirebilecek ciddi bir doğumsal defekttir.
Sistolik üfürümleri özetleyecek olursak…
1. Mitral Kapak Yetmezliği
• Mekanizma: Kanın sol ventrikülden sol atriyuma geri kaçması
• Üfürümün Yeri: Sol apeks (kalbin alt kısmı)
• Klinik Bulgular: Öksürük, egzersiz intoleransı, nefes darlığı
2. Triküspid Kapak Yetmezliği
• Mekanizma: Kanın sağ ventrikülden sağ atriyuma geri kaçması
• Üfürümün Yeri: Sağ apeks (kalbin alt kısmı)
• Klinik Bulgular: Juguler ven dolgunluğu, asit (karın boşluğunda sıvı birikimi), nefes darlığı
3. Aort Stenozu
• Mekanizma: Sol ventrikülden aorta kan geçişinde darlık
• Üfürümün Yeri: Sol bazal bölge (kalbin üst kısmı)
• Klinik Bulgular: Egzersiz intoleransı, bayılma, sol ventrikül hipertrofisi (kalınlaşması)
4. Pulmoner Stenoz
• Mekanizma: Sağ ventrikülden pulmoner artere kan geçişinde darlık
• Üfürümün Yeri: Sol bazal bölge (kalbin üst kısmı, sternuma yakın)
• Klinik Bulgular: Egzersiz intoleransı, bayılma, sağ ventrikül hipertrofisi (kalınlaşması)
5. Ventriküler Septal Defekt (VSD)
• Mekanizma: Kanın sol ventrikülden sağ ventriküle geçişi
• Üfürümün Yeri: Sternumun sağ tarafı
• Klinik Bulgular: Egzersiz intoleransı, üfürüm şiddeti deliğin boyutuna bağlı olarak değişebilir
6. Fallot Tetralojisi
• Mekanizma: Pulmoner stenoz, ventriküler septal defekt (VSD), sağ ventrikül hipertrofisi ve aort dekstrapozisyonunun (aortun yanlış yerleşimi) bir kombinasyonudur
• Üfürümün Yeri: Sternumun sol tarafı
• Klinik Bulgular: Siyanoz (mavi dil), egzersiz intoleransı, bayılma (senkop)
Sistolik üfürümler, kalbin kasılma evresinde (S1 ile S2 arasında) duyulan anormal seslerdir. Bu üfürümler, mitral ve triküspid kapak yetersizliği, aort ve pulmoner stenoz veya doğumsal kalp hastalıkları (VSD, Fallot Tetralojisi) nedeniyle ortaya çıkabilir. Her biri farklı oskültasyon bölgelerinde duyulur ve farklı klinik belirtilerle ilişkilidir.
Bu nedenle, sistolik üfürüm tespit edilen hayvanlarda, üfürümün şiddeti, yeri ve süresi değerlendirilmelidir. Bu bulgular, üfürümün kaynağını belirlemek için önemli ipuçları verir. Kesin teşhis ve tedavi protokolü oluşturmak için ekokardiyografi ve EKG gibi ileri tanı araçlarına başvurulmalıdır.
