Kedilerde oskültasyon nasıl yapılmalı?
Kedilerde kalp üfürümlerini doğru şekilde değerlendirebilmek için parasternal oskültasyon, doğru ekipman kullanımı ve deneyim gereklidir. Üfürüm tespit edilen durumlarda, hastanın genel sağlık durumu ve kalp fonksiyonlarının daha detaylı incelenmesi şarttır.
Kedilerde kalp üfürümlerini doğru bir şekilde değerlendirmek, köpeklere kıyasla daha zordur. Bunun nedeni, kedilerin göğüs anatomisinin farklı olması ve üfürüm seslerinin genellikle daha hafif ve zor duyulabilir olmasıdır. Kedilerde kalp üfürümleri genellikle sternumun yan tarafında (parasternal) daha net şekilde işitilir.
Kedilerde Kalp Üfürümlerini Değerlendirme İpuçları
1. Dinleme Pozisyonu:
Üfürüm sesleri, kedilerde sternumun çevresinden, yani parasternal bölgeden en iyi şekilde duyulur. Bu, üfürümün kaynaklandığı kapak bölgesinin değerlendirilmesini kolaylaştırır.
2. Pediatrik Steteskop Kullanımı:
Kedilerde oskültasyon yaparken küçük bir başlık alanına sahip pediatrik bir steteskop kullanmak, kalp seslerini ve üfürümleri daha net bir şekilde duyabilmek için gereklidir. Standart bir steteskop, küçük göğüs kafesi alanında doğru noktalardan dinlemeyi zorlaştırabilir.
3. Deneyim Gereksinimi:
Üfürümün hangi kalp kapağından kaynaklandığını kesin olarak belirlemek, çok fazla deneyim ve hassasiyet gerektirir. Kedilerde, üfürümün bir kapakla ilişkilendirilmesi, anatomik konumların bilinmesi ve steteskopun doğru yerleştirilmesiyle mümkündür.
Kedilerin oskültasyonunda en sık tespit edilebilen üfürüm çeşitleri nelerdir?
Kedilerde doğumsal kalp hastalıkları (örneğin, VSD veya PDA) dışında, özellikle iki edinsel sistolik kalp üfürümü öne çıkar. Bu iki durum, kedilerde görülen kalp üfürümlerinin yaklaşık %98’ini oluşturur:
1. SAM (Systolic Anterior Motion)
2. DR VOTO (Dynamic Right Ventricular Outflow Tract Obstruction)
SAM (Systolic Anterior Motion)
• Tanım: Mitral kapağın ön yaprakçığının, sol ventrikülden kanın çıkışı sırasında yanlış pozisyon alarak sol ventrikül çıkış yolunu (LVOT) kısmen tıkaması durumudur.
• Mekanizma: Hipertrofik kardiyomiyopati (HCM) ile ilişkilidir ve genellikle sol ventrikül duvarının kalınlaşması sonucu meydana gelir. SAM, mitral regürjitasyona (kanın mitral kapaktan geri kaçması) neden olabilir ve türbülanslı kan akışı ile sistolik üfürüm oluşturur.
DR VOTO (Dynamic Right Ventricular Outflow Tract Obstruction)
• Tanım: Sağ ventrikül çıkış yolunun (RVOT) dinamik olarak daralmasıdır.
• Mekanizma: Genellikle stres, artmış kalp hızı veya sağ ventrikülün hipertrofisi ile ilişkilidir. Bu durum, kanın sağ ventrikülden pulmoner artere geçişinde türbülans oluşturur ve sistolik üfürüm meydana getirir.
Lokalizasyon Sorunu ve Tanı Gereksinimi
Ne yazık ki, SAM ve DR VOTO üfürümleri lokalizasyon açısından net bir şekilde ayrıştırılamaz. Her iki durum da genellikle benzer bölgelerde duyulur ve sadece oskültasyonla kesin bir teşhis konulamaz.
Bu nedenle, kalp üfürümü olan tüm kedilerde kardiyak ultrasonografi (ekokardiyografi) yapılması gereklidir. Ekokardiyografi, üfürümün kaynağını belirlemek, HCM gibi altta yatan hastalıkları teşhis etmek ve tedavi planı oluşturmak için kritik öneme sahiptir.
Sonuç
• SAM ve DR VOTO, kedilerdeki sistolik kalp üfürümlerinin büyük çoğunluğunu (%98) oluşturur.
• Bu üfürümler, sadece oskültasyonla kesin olarak ayırt edilemez.
• Herhangi bir kalp üfürümü tespit edilen kedilerde, ekokardiyografi yapılması teşhis ve tedavi açısından gereklidir.
• Bu durumlar, genellikle ciddi kardiyak patolojilerin bir belirtisi olduğundan, erken tanı ve takip önemlidir.
Kedilerde Sistolik Anterior Hareket (SAM) nedir?
SAM (Systolic Anterior Motion), septal yerleşimli mitral kapak yaprakçığının sistol sırasında sol ventrikül çıkış yoluna (LVOT) doğru hareketiyle oluşur. Bu durum, özellikle hipertrofik kardiyomiyopati (HCM) bağlamında görülür ve sol ventrikül kas yapısının anormal kalınlaşmasından kaynaklanır.
Mekanizma
1. Papiller Kaslarda ve Mitral Kapakta Pozisyon Değişikliği
• Sol ventrikül kasının kalınlaşması, papiller kasların pozisyonunda bir değişikliğe yol açar.
• Mitral kapak yaprakçıkları, Chordae Tendinae aracılığıyla papiller kaslara bağlıdır. Papiller kasların konum değiştirmesiyle birlikte mitral kapak yaprakçıkları da yer değiştirir.
2. Mitral Kapak Yaprakçıklarının Sol Ventrikül Çıkış Yoluna Hareketi
• Mitral kapak yaprakçıkları, sistol sırasında sol ventrikül çıkış yoluna (LVOT) doğru yaklaşır. Özellikle septal (ön) mitral yaprakçık, sol ventrikül çıkış yolunu kısmen tıkar.
3. Dinamizme Bağlı Subaortik Stenoz ve Mitral Yetmezlik
• Bu pozisyon değişikliği, sistol sırasında dinamik bir subaortik stenoz oluşturur.
• Aynı zamanda, mitral kapaktan sol atriyuma doğru kan kaçağı meydana gelir, bu da mitral regürjitasyon (mitral yetmezlik) olarak tanımlanır.
Klinik Bulgular ve Dinamik Üfürüm
• SAM, genellikle yüksek kalp hızlarında (taşikardi) belirgin hale gelir.
• Kalp frekansı yavaşladığında (örneğin, sakinleştirici ilaçlar ile), dinamik üfürüm ortadan kalkabilir veya şiddeti azalabilir.
• Üfürüm genellikle sol parasternal bölgede en iyi şekilde duyulur.
Klinik Önemi
• SAM, hipertrofik kardiyomiyopati (HCM) ile yakından ilişkilidir ve HCM’li kedilerde sık görülen bir bulgudur.
• Bu durum, hem sol ventrikül çıkış yolunda tıkanıklık hem de mitral yetmezlik ile sonuçlanır. Tedavi edilmezse, ilerleyen kardiyovasküler komplikasyonlara neden olabilir.
• Kalp üfürümünün şiddeti, kalp hızına bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Bu nedenle, SAM şüphesi olan kedilerde dinamik değişikliklerin değerlendirilmesi için ekokardiyografi gereklidir.
SAM, HCM ile ilişkili olan ve sol ventrikül çıkış yolunu etkileyen önemli bir kardiyak durumdur. Kedilerde tespit edilen SAM vakalarında, doğru bir tanı ve tedavi planı oluşturmak için mutlaka kardiyak ultrasonografi (ekokardiyografi) yapılmalıdır. Yüksek kalp hızlarında üfürüm belirginleşebilirken, düşük hızlarda kaybolabilir, bu nedenle dinamik değişikliklerin gözlemlenmesi önemlidir. Tedavi, altta yatan HCM’nin yönetimi ve semptomların hafifletilmesini hedefler.
DR VOTO, dinamik sağ ventriküler çıkış yolu tıkanıklığı nedir?
DR VOTO, sağ ventrikül çıkış yolunun dinamik bir şekilde daralması sonucu oluşan bir kardiyak durumdur. Bu durum genellikle iyi huylu (benign) bir üfürüm olarak kabul edilir ve çoğunlukla sadece yüksek kalp hızlarında (taşikardi) duyulabilir.
Mekanizma
1. Sağ Ventrikül Serbest Duvarının Aşırı Hareketi
• DR VOTO, sağ ventrikül serbest duvarının anormal derecede fazla hareket etmesi sonucu ortaya çıkar.
• Bu aşırı hareket, sağ ventrikül çıkış yolunun (right ventricular outflow tract) sıkışmasına ve geçici bir daralmaya (dinamik stenoz) neden olur.
2. Türbülanslı Kan Akışı
• Sağ ventrikülden pulmoner artere doğru akan kan, daralan çıkış yolunda türbülans oluşturur ve bu durum sistolik bir üfürüm olarak duyulur.
Klinik Önemi
• İyi Huylu Bir Üfürüm: DR VOTO, çoğu durumda kardiyak bir hastalıkla ilişkisiz iyi huylu bir üfürümdür.
• HCM ile İlişki: Nadir durumlarda hipertrofik kardiyomiyopati (HCM) gibi kardiyak hastalıklarla ilişkili olabilir. Ancak bu ilişki genellikle seyrektir.
• Sistemik Hastalıklarla İlişki: DR VOTO, bazı durumlarda anemi veya diğer sistemik hastalıklarla da görülebilir. Bu nedenle, altta yatan bir sistemik durumun değerlendirilmesi önemlidir.
Dinamik Üfürüm ve Tanı
• Yüksek Kalp Hızında Belirginleşme: DR VOTO üfürümleri genellikle yüksek kalp hızlarında belirgin hale gelir ve kalp frekansı normale döndüğünde kaybolabilir.
• Ekokardiyografi: Sağ ventrikül çıkış yolundaki daralmayı ve serbest duvarın aşırı hareketini doğrulamak için ekokardiyografi kullanılmalıdır.
DR VOTO, genellikle benign bir durumdur ve çoğu kedide klinik olarak ciddi bir soruna yol açmaz. Ancak, hipertrofik kardiyomiyopati, anemi veya diğer sistemik hastalıklarla nadir de olsa ilişkili olabileceği için, üfürüm tespit edilen kedilerde altta yatan nedenlerin değerlendirilmesi önemlidir. Dinamik bir üfürüm olarak DR VOTO’nun şiddeti, kalp hızına bağlı olarak değişkenlik gösterebilir ve ekokardiyografi ile detaylı inceleme gerektirebilir.
