Restriktif (Kısıtlayıcı) Kardiyomiyopati (RCM) nedir?
Kalp kasının tamamı veya bir kısmı sertleştiğinde, kalp yeterince kanla dolamaz. Bu durum, önce sol ve sağ atriyumlarda, ardından pulmoner dolaşımda veya vücutta sıvı birikimine neden olur. Sonuç olarak pulmoner ödem (akciğerlerde sıvı birikimi), plevral efüzyon (göğüs boşluğunda sıvı birikimi) veya asit (karın boşluğunda sıvı birikimi) gelişebilir.
Restriktif (Kısıtlayıcı) kardiyomiyopatinin (RCM) nedenleri nelerdir?
Restriktif (Kısıtlayıcı) kardiyomiyopatinin (RCM) kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak, bazen hipertrofik kardiyomiyopatili kedilerde hastalık ilerledikçe, kısıtlayıcı bir model gelişebilir veya RCM’ye dönüşebilir.
Hangi kedilerde restriktif (kısıtlayıcı) kardiyomiyopati (RCM) görülür?
RCM, kedilerde nispeten sık teşhis edilen edinsel kalp hastalıklarından biridir. Ancak hiçbir cins yatkınlığı bilinmemektedir. Melez kediler gibi soyağacı olmayan birçok kedi de bu hastalıktan etkilenir.
Restriktif (Kısıtlayıcı) kardiyomiyopati (RCM) belirtileri nelerdir?
Kedilerde kalp hastalığını erken aşamalarda fark etmek oldukça zordur, çünkü köpeklerde görülen öksürük veya düşük performans gibi tipik belirtiler kedilerde nadiren ortaya çıkar.
Hastalığın ileri aşamalarında genellikle nefes darlığı görülür ve bu durum, nefes nefese kalma şeklinde kendini gösterebilir. Bu, mutlaka bir veteriner tarafından değerlendirilmesi gereken önemli bir uyarı işaretidir.
Kalp hastalığının diğer belirti ve semptomları şunlardır:
• İştahsızlık
• Artan uyuma ve dinlenme ihtiyacı
• Oynama isteği ve dayanıklılıkta belirgin azalma
• Karın bölgesinin gerginleşmesi ile belirginleşen hızlı solunum
• Efordan sonra açık ağızla nefes alma
• Mavimsi mukozalar
• Hızlanmış ve belirgin kalp atışları
• Vücutta sıvı birikmesine bağlı biçimsiz boyut artışı
Bu semptomlar fark edildiğinde derhal bir veteriner hekime muayene ettirilmesi önerilir. Kol ve bacaklarda görülebilen felç tablosu, kedilerde trombozun bir göstergesi olabilir. Öksürük ise kedilerde nadir görülen bir semptom olmakla birlikte, köpeklerde ve insanlarda kalp yetmezliğinin erken uyarı işaretlerinden biridir.
Restriktif (Kısıtlayıcı) kardiyomiyopati (RCM) nasıl teşhis edilir?
Kedilerde kısıtlayıcı kardiyomiyopati (RCM) teşhisi ve değerlendirilmesi çok yönlü bir yaklaşımla yapılır:
1. İlk Adım: Veteriner Hekim Muayenesi
Veteriner hekiminiz öncelikle genel bir klinik muayene yapar ve kalp ile akciğerleri dinler. Kalp üfürümleri, kalp hastalığının yaygın bir göstergesidir, ancak zararsız üfürümler ile hipertrofik kardiyomiyopatiden (ve nadiren restriktif kardiyomiyopatiden) kaynaklanan üfürümleri ayırt etmek yalnızca kalp ultrasonu ile mümkündür. Bununla birlikte, RCM’li kedilerin çoğunda üfürüm bulunmaz.
RCM’li kedilerde ayrıca aritmiler veya dörtnala ritim adı verilen düzensiz bir ritim görülebilir.
2. Elektrokardiyografi (EKG)
EKG, dakikada >200 kalp atışı gibi frekans düzeyleri ve kardiyak aritmilerin türü ve sıklığı hakkında bilgi sağlar. Kalpte ek atımlar, duraklamalar veya dörtnala ritim fark edilirse, mutlaka bir EKG çekilmelidir.
3. Röntgen Görüntüleme
Göğüs röntgenleri, kalp büyümesi, göğüste konjestif efüzyon veya akciğerlerde su birikimi (akciğer ödemi) gibi durumların ileri evre belirtilerini gösterebilir. Ancak RCM, kas sertleşmesini içerdiğinden kalp odacıklarında belirgin genişleme genellikle görülmez. Bununla birlikte, her iki atriyumun (ve nadiren birinin) ciddi şekilde genişlediği durumlar, bazen röntgenlerde tespit edilebilir.
4. Kesin Tanı: Ekokardiyografi (Kalp Ultrasonu)
Ekokardiyografi, RCM’nin kesin tanısı için tercih edilen yöntemdir. Bu yöntem, kalp odacıkları ve duvarlarının boyutları, kas kasılabilirliği ve ejeksiyon kapasitesi hakkında ayrıntılı bilgi sunar.
Özel Yöntem: Doku Doppler Ultrasonu
Doku Doppler muayenesi, kalbin diyastolde (gevşeme aşamasında) normal mi yoksa gecikmeli mi genişlediğini belirler. Bu yöntem, RCM’nin doğru teşhisi için gereklidir ve modern ultrason cihazlarıyla gerçekleştirilir. Doku Doppler ultrasonunda, kısıtlayıcı bir paternin tipik göstergesi olan diyastolik dalgaların (e’ ve a’) önemli ölçüde azaldığı görülebilir.
5. Doppler Ultrasonun Ek Değeri
Doppler yöntemi, kan akışının yönü ve hızını belirler ve kalp üfürümlerinin teşhisinde önemli bir role sahiptir. Ayrıca, atriyumlarda trombüs oluşumunun (kan pıhtısı) tespit edilmesini sağlayan tek yöntemdir.
6. Kardiyomiyopati Türlerinin Ayırt Edilmesi
Ekokardiyografi, hipertrofik, dilate ve restriktif kardiyomiyopatiler gibi kedi kardiyomiyopati türlerini birbirinden ayırt etmeyi mümkün kılar ve böylece doğru tedavi planının oluşturulmasına yardımcı olur.
Tromboembolizm nedir?
Kedilerde korkulan komplikasyonlardan biri, sol kulakçıkta kan pıhtılarının oluşmasıdır. Bu pıhtılar parçalanarak kan dolaşımına karışabilir ve bazı damarları tıkayabilir. Tromboembolizm olarak adlandırılan bu durumun en sık görüldüğü yer, femoral arterlerdir.
Tromboembolizmli kediler genellikle şiddetli ağrı çeker ve bir veya her iki arka bacağını hareket ettiremez. Bu durum, bir veya iki arka ekstremitenin gevşek felci şeklinde kendini gösterir ve hem son derece acı verici hem de prognostik açıdan olumsuz bir süreçtir.
Bu tür belirtiler fark edildiğinde, mümkün olan en kısa sürede bir veteriner hekime danışılmalıdır. Erken müdahale ile bu trombüsler çözülebilir ve ciddi komplikasyonlar önlenebilir.
Restriktif (Kısıtlayıcı) kardiyomiyopatinin prognozu (seyri) nedir?
Prognoz, hastalığın ciddiyetine, gelişen komplikasyonlara ve hayvanın tedaviye verdiği bireysel yanıta bağlı olarak değişir. Kediler, özellikle komplikasyonlara çok bireysel tepkiler verdikleri için kesin bir prognoz koymak genellikle mümkün değildir. Tromboembolizmin ortaya çıkması, prognostik açıdan son derece olumsuz bir işaret olarak değerlendirilir.
