Mitral Kapak Displazisi Nedir?
Mitral kapak displazisi, kalpteki mitral kapağın yapısal olarak anormal gelişmesiyle ortaya çıkan bir kalp hastalığıdır. Bu bozukluk, kapağın doğru şekilde açılıp kapanmasını engeller ve kalpteki kan akışında anormalliklere yol açar. Mitral kapak displazisi genellikle kapakta darlık (stenoz), yetersizlik (regürjitasyon) veya bu iki durumun bir arada görülmesiyle karakterizedir.
Bu bozukluk, kapak yaprakçıklarının yanlış şekillenmesi, kapağı destekleyen iplikçiklerin (chordae tendineae) bozukluğu ve kapağı kontrol eden kasların anormal konumlanması nedeniyle ortaya çıkar. Bu durum, kalpten çıkan aort damarının kan akışını da zorlaştırabilir.
Hangi Irklarda Görülür?
Mitral kapak displazisi, bazı köpek ırklarında daha yaygın olarak görülür. Özellikle şu ırklarda daha sık karşılaşılır:
• Bull Terrier: Bu ırkta genellikle mitral kapak yetersizliği ve buna eşlik eden hafif bir darlık (stenoz) görülür.
• Golden Retriever: Bu ırkta genellikle şiddetli mitral yetersizliği görülür. Nadir de olsa bu ırkta yalnızca darlık vakalarına da rastlanabilir. Bu durum, bazen triküspit kapak darlığı gibi diğer doğuştan gelen kalp kusurlarıyla birlikte de ortaya çıkabilir.
Bu ırkların dışında, diğer ırklarda ve melez köpeklerde de mitral kapak displazisi görülebilir. Ancak bu ırklarda hastalığın görülme oranı daha düşüktür ve hastalığın şekli (fenotipi) de farklılık gösterebilir. Kedilerde mitral kapak displazisi nadiren görülür ve bilinen bir ırk yatkınlığı bulunmamaktadır.
Mitral Kapak Displazisinin Belirtileri Nelerdir?
Hastalığın belirtileri, bozukluğun şiddetine ve hangi türde bir sorun olduğuna (darlık mı yoksa yetersizlik mi) bağlı olarak değişir.
• Hafif vakalarda genellikle hiçbir belirti görülmez. Bu durumda, hastalık çoğunlukla rutin bir muayene sırasında, veteriner hekimin bir üfürüm (kalp sesi) duymasıyla fark edilir.
• Daha şiddetli vakalarda hayvanın daha çabuk yorulduğu, egzersize tahammül edemediği fark edilebilir.
• İleri vakalarda ise ani gelişen akciğer ödemi (akciğerlerde sıvı birikmesi) görülebilir. Bu durum, nefes alma güçlüğüne neden olur ve acil müdahale gerektirir.
Kalp üfürümü, darlık veya yetersizliğin türüne ve şiddetine göre farklılık gösterebilir. Özellikle mitral yetersizlik olduğunda, veteriner hekimin stetoskopla duyduğu ses daha belirgin olur.
Şiddetli yetersizlik veya darlık olan vakalarda, köpeğin göğüs bölgesine dokunulduğunda “titreşim” (precordial thrill) hissedilebilir. Akciğerlerde sıvı birikmesi olduğunda ise, akciğerlerdeki “tıkırtılı sesler” (çıtırtı) veteriner hekim tarafından stetoskopla duyulabilir.
Mitral Kapak Displazisi Nasıl Teşhis Edilir?
Elektrokardiyografi (EKG)
EKG, kalbin elektriksel aktivitesini ölçen bir tetkiktir. Bu tetkik, mitral kapaktaki bozuklukların dolaylı olarak tespit edilmesine yardımcı olabilir.
• Sol atriyum (kulakçık) genişlemesi olduğunda, EKG’de özel bir P dalgası şekli görülebilir.
• Sol ventrikül büyümesi olduğunda ise, R dalgalarının boyutu artar ve QRS kompleksi sağa veya sola kayabilir.
EKG ile bazı kalp ritim bozuklukları, özellikle atriyal fibrilasyon gibi ritim bozuklukları tespit edilebilir. Bu tür bozuklukların teşhisi için, taşınabilir bir EKG cihazı ile uzun süreli bir Holter testi yapılması gerekebilir.
Röntgen (Radyografi)
Göğüs röntgeni, kalbin boyutundaki artış ve kalp çevresindeki değişiklikleri görmek için kullanılır.
• Sol atriyum büyümesi: Kalp, göğüs boşluğunda daha büyük bir gölge oluşturur ve bu durum, trakeanın (nefes borusunun) yukarı doğru itilmesine neden olur.
• Sol ventrikül büyümesi: Gelişmiş vakalarda kalbin boyutundaki artış, göğsün enine ve boyuna çaplarının büyümesine neden olabilir.
Röntgen ayrıca akciğer ödemi olup olmadığını da gösterebilir. Akciğerlerde sıvı biriktiğinde, röntgende akciğerlerin etrafındaki dokular daha yoğun görünür. İleri vakalarda, bu durum yaygın akciğer ödemi olarak adlandırılır.
Ekokardiyografi (Kalp Ultrasonu)
Kalp ultrasonu, mitral kapak displazisini teşhis etmek için en iyi yöntemdir. Bu test, kalbin hem yapısal hem de fonksiyonel anormalliklerini net bir şekilde görmeyi sağlar.
• Mitral kapak yapısı: Yaprakçıklar kalınlaşmış, şekil bozukluğu göstermiş veya hareketi kısıtlanmış olabilir.
• Mitral yetersizlik: Kapak yaprakçıkları doğru bir şekilde birleşemez ve bu da kanın geri kaçmasına neden olur.
• Mitral darlık: Yaprakçıkların hareketi kısıtlanır ve bazen ekranda “hokey sopası” şeklinde bir görüntü ortaya çıkar.
Ekokardiyografi ile sol kulakçık ve sol karıncık büyümesi görülebilir. Bu büyüme, doğuştan gelen mitral yetersizliğinde daha belirgin olur. Doppler testi ile, kanın kalp içinde nasıl hareket ettiği gözlemlenir ve mitral yetersizlik veya darlık olup olmadığı anlaşılır.
Mitral Kapak Displazisi Nasıl Tedavi Edilir?
Mitral kapak displazisinin tedavisi, mitral yetersizliğin veya darlığın şiddetine ve hastanın genel durumuna bağlıdır.
İlaç Tedavisi
Bu hastalığın tedavisi, genellikle edinsel mitral kapak hastalıklarında kullanılan ilaçlarla benzerdir.
• Diüretikler: Vücutta biriken fazla sıvının atılmasını sağlar. Bu, akciğer ödemini ve karındaki sıvı birikimini azaltmaya yardımcı olur.
• Vazodilatörler (damar genişleticiler): Kalbin pompalaması gereken kan miktarını azaltır, böylece kalbin iş yükü azalır.
• Anti-aritmik ilaçlar: Kalp ritim bozukluklarını kontrol etmek için kullanılır. Özellikle atriyal fibrilasyon durumunda kalp hızını kontrol etmek için gereklidir.
Cerrahi Tedavi
Mitral kapak displazisinin cerrahi tedavisi, hastalığın şiddetine ve mitral kapağın yapısal durumuna bağlı olarak değerlendirilir. Ancak, bu tür cerrahi müdahaleler veteriner hekimlikte nadiren yapılır.
Mitral kapak displazisi, kalpteki mitral kapağın anormal gelişmesiyle ortaya çıkan bir kalp hastalığıdır. Bazı köpek ırklarında daha yaygın görülür. Hastalık genellikle veteriner hekimlerin rutin muayeneleri sırasında fark edilir. Erken teşhis, tedavi ve takip sayesinde, kedinizin/köpeğinizin yaşam kalitesini artırmak mümkündür. Veteriner hekiminizin önerdiği düzenli muayeneler ve gerekli testler, erken müdahale şansını artırır.
